လူ႔ အခြင့္အေရးဆုိတာ ဘာလဲ ...

ဒီေန႔ဟာ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိ္င္ငံမွာ လူ႔ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေျခအေနေတြက ဘယ္လုိရွိေနၿပီလဲ။ လူတုိင္း လူ႔အခြင့္အေရးဆုိတာ ဘာ လဲ ဆုိတာ သိရွိနားလည္ခြင့္ ရၿပီး အဲဒီလူ႔အခြင့္အေရးေတြကို လူတုိင္း အျပည့္အ၀ ေလးစားစြာနဲ႔ တေျပးညီ ရသင့္ၾကပါတယ္။ ပြင့္လင္းစ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သန္းေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိတာ ဘာလဲဆုိတာ သိခြင့္ရၾကရဲ႕လား?

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရာခိုင္ႏႈန္းက လူ႔ အခြင့္အေရးဆုိတာကို သိၾကလဲဆုိတာ အတိအက် မေျပာႏုိင္ေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း အခ်က္ ၃၀ ကို တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြက ေ၀ငွ ပညာေပးခဲ့တာေတာင္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ၾကရတာ လူတုိင္း အသိပါဘဲ။

လြန္ခဲ့တဲ့ ကာလေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ အသိပညာေပးမႈေတြဟာ အခက္အခဲမ်ားစြာ ၾကားထဲက လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကရတာပါ။ အခုလုိအခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေန တဲ့ ျမန္မာအစုိးရကုိယ္တုိင္ကပါ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိတာ ဘာေတြျဖစ္တယ္ဆုိတာ ႏုိင္ငံသားတုိင္းကုိ အသိပညာ ေပးသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အခုေတာ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း၊ Universal Declaration of Human Rights (UDHR) ပါ အခ်က္ ၃၀ ရဲ႕ အက်ဥ္းကုိ ျပန္လည္ မွ်ေ၀ ေပးလုိက္ပါတယ္။

အပိုဒ္ (၁) – လူတိုင္းသည္ ေမြးဖြား လာကတည္းက တန္းတူညီမႈရွိသည္။

အပိုဒ္ (၂) – မည္သူ ့ကိုမွ ခြဲျခားဖိႏွိပ္ျခင္းမရွိေစရ။

အပိုဒ္ (၃) – လူတိုင္း အသက္ရွင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လံုၿခံဳခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ (၄) – မည္သူ့ ့ကို့မွ ကၽြန္အျဖစ္ေစခိုင္းျခင္း၊ ေရာင္းဝယ္ျခင္းမျပဳရ။

အပိုဒ္ (၅) – မည္သူ ့ကိုမွ မတရားႏွိပ္စက္ျခင္း၊ လူမဆန္စြာ၊ ရက္စက္စြာ ဆက္ဆံျခင္း အျပစ္ေပးျခင္း မျပဳရ။

အပိုဒ္ (၆) – တရားဥပေဒေရွ ့ေမွာက္တြင္ လူတိုင္းအား လူသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံပို္င္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၇) – တရားဥပေဒေရွ ့တြင္ တန္းတူညီခြင့္၊

အပိုဒ္ (၈) – မိမိပိုင္အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရပါက ဥပေဒအကူအညီ ရယူခြင့္္၊

အပိုဒ္ (၉) – မတရားဖမ္းဆီးျခင္း၊ တိုင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္ျခင္းအား ကာကြယ္မႈ ရရွိခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၀) – လူအမ်ားၾကားနာၿပီး တရားမွ်တေသာ တရားစီရင္မႈရရွိခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၁) – ခိုင္လံုေသာ အေထာက္အထားမရွိမခ်င္း ထိုသူသည္ အျပစ္မရွိဟူ၍ သတ္မွတ္ခံပိုင္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၂) – ပုဂၢလိက ကိုယ္ေရးကိုယ္တာမ်ားအား ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးျခင္း၊

အပိုဒ္ (၁၃) – လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၄) – မတရားအျပစ္ေပးခံရမည္ဆိုပါက အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းခံပိုင္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၅) – ႏို္င္ငံသား ျဖစ္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၆) – အရြယ္ေရာက္သူတိုင္း မိမိဆႏၵျဖင့္ လက္ထပ္ အိမ္ယာ ထူေထာင္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၇) – ပစၥည္းဥစၥာ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၈) – လြြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၁၉) – လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္တင္ျပ ေျပာဆိုခြင့္၊ သတင္းရယူခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၀) – ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဖြဲ ့စည္းထားေသာအဖြဲ ့မ်ားအား လြတ္လပ္စြာ ဝင္ေရာက္ခြင့္၊ စုေဝးခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၁) – အစိုးရတြင္ ပါဝင္ခြင့္၊

အပုိဒ္ (၂၂) – လူမႈဖူလံုေရး ခံစားခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၃) – အလုပ္လုပ္ခြင့္၊ အလုပ္သမား သမဂၢမ်ားဝင္ေရာက္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၄) – အပန္းေျဖအနားယူခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၅) – လံုေလာက္ေသာ လူမႈအဆင့္အတန္း ခံစားခြင့္ႏွင့္ ေဆးကုသခံပိုင္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၆) – ပညာ သင္ၾကားပိုင္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၇) – ယဥ္ေက်းမႈဘဝတြင္ ပါဝင္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ မိမိတီထြင္မႈ အက်ဳိးကို မိမိိခံစားပိုင္ခြင့္၊

အပိုဒ္ (၂၈) – အထက္ပါ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေလးစားရန္ တာဝန္၊

အပိုဒ္ (၂၉) – အျခားသူမ်ား၏ အဆုိပါ အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာရန္၊

အပိုဒ္ (၃၀) – မည္သူမွ ဤအခြင့္အေရးမ်ားကို မခ်ဳိးေဖာက္ရန္တာဝန္၊