ကုလလူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ အင္းစိန္ေထာင္သြားေရာက္ ...

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉး ေတာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနား (Tomás Ojea Quintana) ဟာ ဒီကေန႔ အင္းစိန္ေထာင္ကို သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား
မ်ားအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အေျခအေနေတြအေပၚ ေမးျမန္း ေဆြးေႏြး
ခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကုိ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း က တင္ျပထားပါတယ္။

 

၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္နဲ႔ တနဂၤေႏြေန႔က ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ ေရာက္လာခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား ဗုဒၶဟူးေန႔က သြားေရာက္ခဲ့တာေတြ၊ ေတြ႔ဆံုခဲ့တာေတြနဲ႔
ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ႐ံုး က ျပန္ၾကားေရးတာ၀န္ခံ ဦးေအး၀င္း က ဗီြအိုေအ ကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“မစၥတာ ကင္တားနား ဟာ ဒီကေန႔မနက္ အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္ကို သြားပါတယ္။ သြားၿပီးေတာ့ အခု အဲ့ဒီကေန လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ကို ဆက္ေတြ႔ပါတယ္။ ၿပီးသြားေတာ့ ျမန္မာတိုင္းစ္ သတင္းစာသြားတယ္။ အခုကေတာ့ တေနကုန္႐ံုးမွာ တဖြဲ႔ၿပီးတဖြဲ႔နဲ႔ေတာ့ ေတြ႔တာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြလည္း ပါတယ္ေပါ့။ အဲ့ဒီထဲမွာေလ။ က်ေနာ္တို႔ မၾကာခင္ ေနျပည္ေတာ္ တက္ဖို႔ရွိပါတယ္။ မနက္ျဖန္ က်ေနာ္တို႔ ေနျပည္ေတာ္မွာရွိမယ္။ ၿပီးလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ဆက္သြားပါမယ္ခင္ဗ်။”
မစၥတာကင္တားနားနဲ႔ တစ္နာရီေက်ာ္ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ အခ်ိန္အတြင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ေကာ္မရွင္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ရွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းမရ က ေျပာပါတယ္။
“၂၀၁၂ ခုႏွစ္ တႏွစ္တာအတြင္းမွာ ဘာေတြ ေဆာင္ရြက္သလဲဆိုတဲ့ တုိးတက္မႈေပါ့ေနာ္ အေျခအေနကို ရွင္းလင္းေျပာၾကားတာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ျပည့္ျပည့္စံုစံု
ေလး ေျပာျပေတာ့ သူက ဒါကို ေသခ်ာနားေထာင္တာပါပဲခင္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔က ျပည့္ျပည့္ စံုစံု ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေထြေထြထူးထူး ေမးျမန္းတာေတာ့ မရွိေတာ့ ပါဘူးခင္ဗ်။ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကေလးေတြကို ျပည္သူလူထုကို ပိုၿပီး သိရွိေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ေတာ့ အႀကံျပဳတယ္။”
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒ မူၾကမ္းတရပ္ကို ေရးဆြဲေနၿပီး အဲ့ဒီလုုပ္ငန္းမွာ ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာက လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ပါ ညႇိႏိႈင္းတိုင္ပင္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေန တယ္လို႔ ဦး၀င္းမရ က ေျပာပါတယ္။
၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ မစၥတာ ကင္တားနား တို႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္ အတြင္းမွာေတာ့ အေျခခံဥပေဒထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံမူနဲ႔ မကိုက္ညီတာေတြ ကုိ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေရးကိစၥ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္က အိုးအိမ္ပစ္ စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရသူေတြ၊ တိုက္ပြဲေတြ အေျခအေနနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အၾကား ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုေနတဲ့ကိစၥ၊ ထိုင္းႏုိင္ငံက ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရွိေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ ျပန္လာ
ႏိုင္ေရးကိစၥ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ဘက္က အေျခအေန စတာေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ တယ္လို႔ ေတြ႔ဆံုပြဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္တဦး က ဗီြအိုေအ ကို ေျပာပါတယ္။
သူတို႔ဘက္ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပန္ၿပီး ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ကိုေဌးႂကြယ္ က ေျပာပါတယ္။
“တခ်ဳိ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းေတြမွာ တုိးတက္တာေတြ ရွိေပမဲ့လုိ႔ တခ်ဳိ႕ေအာက္ေျခပုိင္း အဆင့္ေတြမွာ အခုအခ်ိန္အထိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မရွိေသးတဲ့ဟာေတြ၊ ၿပီးေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ကိစၥေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ရွိေနတဲ့ IDP ေတြ၊ စစ္္ေျပးဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ ေနေနရတဲ့ အေျခအေနေတြ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔၊ သူတုိ႔ကုိ ေထာက္ပ့ံမႈေပးႏုိင္ဖုိ႔၊ ၿပီးေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ပုိ႔ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ transparency ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ရွိရွိနဲ႔ စီစဥ္ဖုိ႔၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ ကိစၥေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။”
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ကစလို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ပိုင္း တိုးတက္မႈေတြ ရွိလာေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရးပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ဒီ့ထက္ အမ်ားႀကီး လုပ္ဖို႔ လိုေနေသးတယ္ဆိုတာကို မစၥတာ ကင္တားနား အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ က ေထာက္ျပေနၾကတာပါ။
ဒါေၾကာင့္လည္း ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာက ဆက္ၿပီး ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ သက္ဆိုင္သူ အားလံုးက လုိလားၾကပါတယ္။
“အဓိက က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ ကိစၥတခုက အခုအခ်ိန္အထိလည္း လုိအပ္ေနပါေသးတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အခ်ဳိ႕ေသာ အပုိင္းေတြမွာ ကုလသမဂၢနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈ၊ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီအတုိင္း ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ တုိးျမႇင့္သြားဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ဒီျမန္မာႏုိင္ငံ ျပဳျပင္
ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး က႑ကေနၿပီးေတာ့ ပါ၀င္မႈ၊ ေစာင့္ၾကည့္မႈ၊ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ပတ္သက္ေနတဲ့ stake holders ေတြအားလုံး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈေတြကုိ သူက ပုိၿပီးေတာ့ တြန္းအားေပးပါတယ္ ဆုိတာကုိ ေျပာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတယ္ ဆုိတာကုိလည္း ေျပာပါတယ္။”
၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ကိုေဌးႂကြယ္ပါ။
မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အခုခရီးစဥ္ဟာ ၆ လအတြင္း ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ခရီးစဥ္ျဖစ္ၿပီး၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လက ေနာက္ဆံုး လာေရာက္ခဲ့တာပါ။ အခုခရီးစဥ္အတြင္း သူ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္
ေတြအေပၚ ကနဦး သံုးသပ္ခ်က္ကို ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၆ ရက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ျပန္ထြက္ခြာမယ့္ေန႔ ညေနပိုင္းက်ရင္ေတာ့ ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲလုပ္ၿပီး ေျပာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ သူ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ အျပည့္အစံုကို မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ တင္ျပမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
VOA