ကမၻာေက်ာ္လူမႈကြန္ယက္တစ္ခုျဖစ္သည့္္
Facebook တြင္ status တင္ျခင္းသည္ မိတ္ေဆြမ်ား၏ “ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္း (Like)” လုပ္ခံရသည္
ျဖစ္ေစ၊ မခံရသည္ျဖစ္ေစ၊ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ားအား အထီးက်န္ခံစားရမႈ က်ဆင္းေစ ေၾကာင္း
ေလ့လာမႈတစ္ခုအရသိရ သည္။
ယခင္သုေတသနမ်ားတြင္ Facebook အသံုးျပဳျခင္းကို စိတ္ပူပန္ျခင္း၊ ေႂကြးၿမီထူေျပာျခင္းႏွင့္ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္တိုးျခင္း စသည္အထိ ျဖစ္ ေစႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာထားခဲ့ၾကသည္။ Facebook သည္ စိတ္က် ေရာဂါျဖစ္ေစသည္႕ အေၾကာင္းရင္း ဟုတ္မဟုတ္ကိုလည္း ျငင္းခုန္ၾက ဆဲျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ Facebook အသံုးျပဳသူတိုင္းလိုလိုက Facebook သည္စြဲလန္းေစသည္ဆိုသည္႕ အခ်က္ ကို လက္ခံထားၾကသည္။
ယခုသုေတသနတြင္ Facebook ေပၚသို႔ စာတင္ျခင္းသည္ အထီးက်န္ ခံစားရျခင္းကို သက္သာေစျခင္းရွိမရွိ အဓိကေလ့လာခဲ့ၾကသည္။ ဂ်ာမဏီ ႏိုင္ငံ ဘာလင္တကၠသုိလ္ႏွင့္ အရီဇုိး နားတကၠသုိလ္မွ သုေတသီမ်ားက ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ အထီးက်န္ဆန္မႈအတိုင္း အတာပမာဏကို စူးစမ္းခဲ့ၾကသည္။ သုေတသီမ်ား အတုဖန္တီးထားေသာ Facebook အသံုးျပဳသူ User ကိုလည္း ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ား က မိတ္ေဆြအျဖစ္ စာရင္းထည္႕သြင္း ခဲ့ၾကသည္။
ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕ အား Facebook တြင္ ပံုမွန္ထက္စာ သားမ်ားပိုတင္ေစၿပီး က်န္ေက်ာင္း သားမ်ား၏ Facebook အသံုးျပဳမႈကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမရွိဘဲ ေစာင့္ ၾကည္႕ခဲ့သည္။
တစ္ပတ္အၾကာတြင္ ပထမ ေက်ာင္းသားအုပ္စုသည္ ၫႊန္ၾကား ထားသည့္အတိုင္း Facebook တြင္ စာသားမ်ားပံုမွန္ထက္ပိုေရးသားခဲ့ၾက သည္။ ေန႔စဥ္တစ္ေန႔တာအဆံုးသတ္ ခ်ိန္၌ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းမႈ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ အထီးက်န္ဆန္မႈတုိ႔ကုိ ေမးခြန္းမ်ား ေမး၍ ေလ့လာခဲ့ၾကသည္။
Facebook တြင္စာသားမ်ား ပုိမုိေရးသားခဲ့သူမ်ားသည္ Facebook စာမ်က္ႏွာတြင္ စာေရးသားေလ့မရွိ သူမ်ားထက္ အထီးက်န္ဆန္မႈပုိမုိ နည္းပါးသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စိတ္ ဓါတ္က်ဆင္းမႈ (သုိ႔) ေပ်ာ္ရႊင္မႈစ သည့္ခံစားခ်က္မ်ားသည္ ေက်ာင္း သင္ခန္းစာမ်ားက်က္မွတ္ခ်ိန္ကုိ မ်ား စြာသက္ေရာက္မႈမရွိေပ။ ေရးသား ထားသည့္ status update ကုိ မည္သူမွ် ႏွစ္သက္ေၾကာင္း “Like” ခလုတ္ႏွိပ္ျခင္းမရွိေသာ္လည္း အထီး က်န္ဆန္မႈေလ်ာ့က်ေစသည္ကုိ ၾကည့္ ျခင္းအားျဖင့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမႈ ႏွင့္ အထီးက်န္ေ၀ဒနာသက္သာမႈတုိ႔ ဆက္စပ္မႈမရွိသည္ကုိေတြ႕ရသည္။
လူမႈေရးထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ မ်ားအေၾကာင္း စဥ္းစားေတြးေတာ႐ံု ျဖင့္ အထီးက်န္ေ၀ဒနာ ေလ်ာ့ပါးေစ သည့္ သက္ေရာက္မႈကုိ သုေတသီ မ်ားက “အဆာေျပလူမႈေရးအာနိသင္ (Social snacking)” ဟု အမည္ေပး ထားသည္။
““သေရစာမုန္႔တစ္ခု စားလိုက္ ျခင္းအားျဖင့္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အနပ္ ႀကီးမစားမီ ခဏတာဗိုက္ဆာသက္ သာသြားသလိုပါပဲ။ လူမႈေရးသေရစာ ကလည္း လက္ေတြ႕ဘ၀လူမႈေရး ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈကင္းမဲ့ေနတဲ့အခ်ိန္ ကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ခံႏိုင္ ရည္ရွိေစပါတယ္”” ဟု သုေတသနစာ တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေလ့လာမႈကို လူမႈေရး စိတ္က်န္း မာပညာႏွင့္ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး သိပၸံပညာဂ်ာနယ္ (Journal Social Psychological and Personality Science) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယခင္သုေတသနမ်ားတြင္ Facebook အသံုးျပဳျခင္းကို စိတ္ပူပန္ျခင္း၊ ေႂကြးၿမီထူေျပာျခင္းႏွင့္ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္တိုးျခင္း စသည္အထိ ျဖစ္ ေစႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာထားခဲ့ၾကသည္။ Facebook သည္ စိတ္က် ေရာဂါျဖစ္ေစသည္႕ အေၾကာင္းရင္း ဟုတ္မဟုတ္ကိုလည္း ျငင္းခုန္ၾက ဆဲျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ Facebook အသံုးျပဳသူတိုင္းလိုလိုက Facebook သည္စြဲလန္းေစသည္ဆိုသည္႕ အခ်က္ ကို လက္ခံထားၾကသည္။
ယခုသုေတသနတြင္ Facebook ေပၚသို႔ စာတင္ျခင္းသည္ အထီးက်န္ ခံစားရျခင္းကို သက္သာေစျခင္းရွိမရွိ အဓိကေလ့လာခဲ့ၾကသည္။ ဂ်ာမဏီ ႏိုင္ငံ ဘာလင္တကၠသုိလ္ႏွင့္ အရီဇုိး နားတကၠသုိလ္မွ သုေတသီမ်ားက ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ အထီးက်န္ဆန္မႈအတိုင္း အတာပမာဏကို စူးစမ္းခဲ့ၾကသည္။ သုေတသီမ်ား အတုဖန္တီးထားေသာ Facebook အသံုးျပဳသူ User ကိုလည္း ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားမ်ား က မိတ္ေဆြအျဖစ္ စာရင္းထည္႕သြင္း ခဲ့ၾကသည္။
ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕ အား Facebook တြင္ ပံုမွန္ထက္စာ သားမ်ားပိုတင္ေစၿပီး က်န္ေက်ာင္း သားမ်ား၏ Facebook အသံုးျပဳမႈကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမရွိဘဲ ေစာင့္ ၾကည္႕ခဲ့သည္။
တစ္ပတ္အၾကာတြင္ ပထမ ေက်ာင္းသားအုပ္စုသည္ ၫႊန္ၾကား ထားသည့္အတိုင္း Facebook တြင္ စာသားမ်ားပံုမွန္ထက္ပိုေရးသားခဲ့ၾက သည္။ ေန႔စဥ္တစ္ေန႔တာအဆံုးသတ္ ခ်ိန္၌ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းမႈ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ အထီးက်န္ဆန္မႈတုိ႔ကုိ ေမးခြန္းမ်ား ေမး၍ ေလ့လာခဲ့ၾကသည္။
Facebook တြင္စာသားမ်ား ပုိမုိေရးသားခဲ့သူမ်ားသည္ Facebook စာမ်က္ႏွာတြင္ စာေရးသားေလ့မရွိ သူမ်ားထက္ အထီးက်န္ဆန္မႈပုိမုိ နည္းပါးသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စိတ္ ဓါတ္က်ဆင္းမႈ (သုိ႔) ေပ်ာ္ရႊင္မႈစ သည့္ခံစားခ်က္မ်ားသည္ ေက်ာင္း သင္ခန္းစာမ်ားက်က္မွတ္ခ်ိန္ကုိ မ်ား စြာသက္ေရာက္မႈမရွိေပ။ ေရးသား ထားသည့္ status update ကုိ မည္သူမွ် ႏွစ္သက္ေၾကာင္း “Like” ခလုတ္ႏွိပ္ျခင္းမရွိေသာ္လည္း အထီး က်န္ဆန္မႈေလ်ာ့က်ေစသည္ကုိ ၾကည့္ ျခင္းအားျဖင့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမႈ ႏွင့္ အထီးက်န္ေ၀ဒနာသက္သာမႈတုိ႔ ဆက္စပ္မႈမရွိသည္ကုိေတြ႕ရသည္။
လူမႈေရးထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ မ်ားအေၾကာင္း စဥ္းစားေတြးေတာ႐ံု ျဖင့္ အထီးက်န္ေ၀ဒနာ ေလ်ာ့ပါးေစ သည့္ သက္ေရာက္မႈကုိ သုေတသီ မ်ားက “အဆာေျပလူမႈေရးအာနိသင္ (Social snacking)” ဟု အမည္ေပး ထားသည္။
““သေရစာမုန္႔တစ္ခု စားလိုက္ ျခင္းအားျဖင့္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အနပ္ ႀကီးမစားမီ ခဏတာဗိုက္ဆာသက္ သာသြားသလိုပါပဲ။ လူမႈေရးသေရစာ ကလည္း လက္ေတြ႕ဘ၀လူမႈေရး ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈကင္းမဲ့ေနတဲ့အခ်ိန္ ကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ခံႏိုင္ ရည္ရွိေစပါတယ္”” ဟု သုေတသနစာ တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေလ့လာမႈကို လူမႈေရး စိတ္က်န္း မာပညာႏွင့္ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး သိပၸံပညာဂ်ာနယ္ (Journal Social Psychological and Personality Science) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
No comments:
Post a Comment